Romatoid Artrit Nedir Ve Fizyoterapide Neler Yapılıyor?
Romatoid Artrit Nedir Ve Fizyoterapide Neler Yapılıyor?
Romatoid artrit, etyolojisi bilinmeyen eklem inflamasyonu ve deformiteleri ile birlikte günlük yaşam aktivitelerinde değişik derecelerde yetersizlikler yaratan kronik sistemik inflamatuar bir hastalıktır. Romatoid artritli hastalarda rol ve aktivite kısıtlılıkları yüksek oranda görülmektedir.
En çok 25– 55 yaşlarında başlamakta ve kadınlarda erkeklere oranla iki – üç kat daha fazla görülmektedir. Hastalığın etyolojisi henüz tam olarak bilinmemektedir.
Romatoid Artrit Evreleri;
Evre 1: Yaşam ve iş aktivitelerinde kısıtlılık yok
Evre 2: Hareketlerde kısıtlanma ve ağrı olmasına rağmen yaşam ve iş aktivitelerinde kısıtlılık yok
Evre 3: Günlük yaşam aktivitelerinde ve işte kısmi bağımlılık
Evre 4: Günlük yaşam aktivitelerinde ve işte tam bağımlılık
Klinik Belirtiler;
- Simetrik poliartiküler ağrı
- Şişlik
- Uzun süreli sabah sertliği
- Halsizlik ve yorgunluk
- Eklem hareket limitasyonu
- Kas zayıflığı
- Eklem inflamasyonu
- Eklem hasarı
- Günlük yaşam aktivitelerinde zorluk görülmektedir.
RA’de sistemik ve eklem dışı bulgularda; romatoid nodül, vaskülit, plevral efüzyon, pulmoner nodüller, perikardit, periferal nöropati, anemi, kronik sinovit, göz komplikasyonları görülebilir. RA’lı hastaların %60’ı erken dönemde fonksiyonel kısıtlılık çekerken, 20 yıl civarında ise orta veya ciddi derecede aktivite limitasyonu yaşamaktadırlar.
RA’li kişilerde hastalık hakkında bilgilendirme, ilaç kullanımı, eklem koruma teknikleri, splint ve yardımcı cihaz kullanımı gerekmektedir.
RA’li kişileri değerlendirirken VAS, el dinamometresi, 6DYT, RA-QOL, HAQ gibi testler kullanılır.
Kas kuvvetini ve aerobik kapasiteyi arttırıcı egzersizler, düşük şiddette aktif egzersizler yapılmalıdır. Bu egzersizler kişinin isteği ve ihtiyacı doğrultusunda hem egzersiz salonunda hem de su içinde yapılabilir. Egzersizin faydalı olanbilmesi için haftada en az üç gün ve 30 dk süre ile yapılması gerekmektedir. Eklemlerin şiş ve ağrılı olduğu dönemlerde egzersize ara verilmelidir. Akut alevlenmelerde ortezleme, istirahat ve eklem koruma yöntemleri kullanılmalıdır.
RA’de elektroterapi uygulanmasının kanıtı yoktur ancak inflamasyon yokken ek sorunlar için low laser uygulanabilir. Pasif mobilizasyon uygulamalarının da etkinliği hakkında kanıt olmasa da kişilere iyi geldiği belirtilmektedir. Balneoterapi de egzersizle kombine şekilde uygulanmaktadır.
Eklem koruma teknikleri; zayıflamış ekleme binen yükleri, lokalize inflamasyonu, yorgunluğu, ağrı reseptörlerine olan baskıyı azaltmayı sağlar. Aynı zamanda sabah tutukluğu ve fonksiyonelliğin sağlanması için de önemli.
Yardımcı cihazlarla küçük eklemlere değil de büyük eklemlere yük vermeyi sağlıyoruz. Bu cihazlar; kavanoz kapağı açacağı, geniş saplı kaşık-çatal, musluk açacağı, tuvalette tutacak barlar, ayakkabı çekeceği, elastik ayakkabı bağcığı şeklinde sayılabilir.
Splint kullanımının amacı ise ağrı ve ödemi azaltmak, kas fonksiyonunu arttırmak, deformiteleri önlemek (başparmakta z deformitesi, ulnar deviasyon, kuğu boynu deformitesi, düğme iliği deformitesi), normal eklem hareketini sağlamaktır. Dinamik veya dinlenme splintleri kullanılabilir.
Ülkemizde RA’li hastalar özellikle semptomatik dönemlerinde ağrıyı azaltmaya yönelik fizyoterapiye yönlendirilmektedir. Ancak bu yeterli olmamakla birlikte kişilere hasta eğitimi verilmelidir.
Flex2Shape
FZT Büşra Sarma